Journaliste Angela de Jong schrijft vijf keer per week een column over wat haar opvalt op tv.
Angela de Jong 03-09-20, 13:56 Laatste update: 03-09-20, 16:24
Het is met televisie net als met mode. Soms hangt er kennelijk iets in de lucht dat ervoor zorgt dat alle kledingwinkels op precies hetzelfde moment vol hangen met okergele croptops en wildgebloemde maxi-rokken en dat omroepen ineens allemaal op het thema dementie duiken. Max had al Niet Zonder Ons, Johnny de Mol runt momenteel op SBS Restaurant Misverstand en op NPO 2 begon woensdag Thuis op Zuid van Adelheid Roosen en Hugo Borst. Voor die twee is het onderwerp natuurlijk allerminst nieuw. Ze maakten als ‘alzheimerfans’ – niet mijn woorden, zo staan ze omschreven op de website van omroep Human - in 2018 samen al een hartveroverend mooie serie in verpleeghuis De Leeuwenhoek in Rotterdam. In Thuis op Zuid (de rauwe Rotterdamse Afrikaanderwijk om precies te zijn) verleggen ze de focus naar mensen met dementie die nog zelfstandig wonen.
Op basis van de eerste aflevering durf ik wel te voorspellen dat deze serie minstens zo mooi gaat worden als de eerste. Maar voor wie nog moet gaan kijken wel een waarschuwing vooraf: je hart schrijnt 24 uur later nog. Neem Ed, gediagnosticeerd met alzheimer. Op het oog een welbespraakte, joviale zestiger, die het wel kan waarderen dat Adelheid ondeugend voorstelt een sigaretje te roken, al prefereert hij zelf dure sigaren. Maar die leeft tussen de post-its om mooie liedjes, films en woorden niet te vergeten. Die met een busje naar de dagopvang moet, omdat hij op de fiets verdwaalt. En die irrationele paniekaanvallen krijgt bij brieven van de gemeente. ,,Het is net alsof er iets kinderlijks in je wakker wordt. Het is iets dat je klein maakt”, beschrijft hij beeldend het monster in zijn hoofd. De onwillige bureaucratie waar deze mensen en hun mantelzorgers tegenaan lopen, ouderenwerkers met engelengeduld – je leest er bijna elke dag over in de krant. Maar als je er als kijker zo direct mee wordt geconfronteerd in Thuis op Zuid, komt het toch keihard binnen. Daar kan de aanstekelijke lach van Adelheid helemaal niets aan veranderen. Al is de documentaire tegelijkertijd een monumentje voor onvoorwaardelijke liefde, plezier en saamhorigheid. Onze ‘alzheimerfans’ willen later niet als zombies aan een tafel van een verpleeghuis eindigen, zeggen ze tegen elkaar. Adelheid wil met vriendinnen ‘als een roedel’ bij elkaar gaan wonen die voor elkaar beslissen wanneer het genoeg is geweest. Hugo wil niet wachten tot het ‘vijf voor twaalf is’, maar heeft besloten er ‘om half twaalf’ uit te stappen. Hè verdorie, mijn hart schrijnde al zo. Als je er als kijker zo direct mee wordt geconfronteerd in Thuis op Zuid, komt het toch keihard binnen Angela de Jong